Hoe maak je spanningen bespreekbaar in je team?

Een teamgesprek waarin spanningen bespreekbaar worden gemaakt – een belangrijke stap richting vertrouwen en samenwerking.

In vrijwel elk team ontstaan spanningen. Verschillende karakters, belangen en verwachtingen zorgen vroeg of laat voor wrijving. Dat is normaal – maar het wordt pas een probleem als die spanningen niet bespreekbaar worden gemaakt.

Misschien herken je dit:

• Gesprekken die worden vermeden

• Spanningen die blijven sluimeren

• Besluiten die vertragen

• Vertrouwen dat onder druk komt te staan

Het kost energie, maakt samenwerken stroef en kan zelfs leiden tot uitval of vertrek.

Waarom spanningen vaak blijven liggen

Veel teams vinden het lastig om problemen open op tafel te leggen. Soms uit angst voor conflict, soms uit onzekerheid, of omdat men simpelweg niet weet hóe. Het gevolg: spanningen stapelen zich op en worden onderdeel van de onderstroom.

Onderzoek van Harvard benadrukt dat conflicten op zich niet schadelijk hoeven te zijn. Als managers problemen snel en direct aanpakken, bouwen ze een positieve werkcultuur waarin medewerkers zich gewaardeerd voelen. Dat kan leiden tot betere productiviteit, meer innovatie en maakt het zelfs makkelijker om nieuw talent aan te trekken. Bron: Harvard – Preventing and Managing Team Conflict

ArboNed laat zien dat wanneer spanningen en stress níet worden aangepakt, dit ernstige gevolgen heeft. Structurele werkstress kan leiden tot fysieke en mentale klachten, met langdurig verzuim als gevolg. Eén dag verzuim kost een werkgever gemiddeld €340 en een medewerker met burn-out is gemiddeld tien maanden uitgevallen. Bovendien legt het uitvallen van een collega extra druk op het team. Bron: ArboNed – Werkstress aanpakken voor een toekomstbestendig team

Het verschil als je het wel bespreekbaar maakt

Stel je het tegenovergestelde voor: gesprekken die lucht geven, besluiten die sneller worden genomen en samenwerking die weer licht en constructief voelt. Dat scheelt niet alleen energie en frustratie, maar levert ook zakelijke winst op: snellere processen, minder fouten en meer plezier in samenwerken.

Onderzoek benadrukt dat dit makkelijker wordt wanneer verwachtingen duidelijk zijn, er open en duidelijke communicatie is en er een veilige omgeving bestaat waarin medewerkers hun zorgen kunnen delen zonder angst voor repercussies.

Vijf stappen om spanningen bespreekbaar te maken

1. Benoem de olifant in de kamer

   Spanningen verdwijnen niet vanzelf. Het begint met iemand die het aandurft te benoemen:

“Ik merk dat dit onderwerp spanning geeft. Zullen we dit samen bespreken?”

2. Hard op de inhoud, zacht op de relatie

   Wees duidelijk over feiten en afspraken, maar respectvol naar de persoon. Zo houd je de dialoog constructief.

   
   

3. Gebruik de feedbackformule

   • Gedrag: wat deed de ander?

   • Effect: welk effect had dat?

   • Behoefte: wat heb je nodig?

     
     

4. Maak de onderstroom zichtbaar

   Vaak gaat het niet om de inhoud, maar om wat eronder speelt: onuitgesproken verwachtingen, oud wantrouwen of botsende communicatiestijlen. Door dit bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte en herstel van vertrouwen.

   
   

5. Leg afspraken vast én evalueer

   Schrijf afspraken kort op en plan een evaluatie. Zo zorg je dat oude patronen niet terugkomen.

Wat als het niet lukt?

Soms lukt het een team niet om dit zelf te doen. De spanning is te groot, of emoties lopen te hoog op. In die gevallen kan een neutrale derde helpen om het gesprek veilig en constructief te laten verlopen.

Onderzoek laat zien dat constructieve omgang met spanningen de sleutel is om ze productief te maken. ArboNed benadrukt daarentegen dat níet ingrijpen vaak leidt tot langdurig verzuim, hoge kosten en verdere verstoring van de samenwerking. De les is helder: afwachten is geen optie.

Een opvallende ervaring uit de praktijk: teams die bijna uit elkaar vallen, kunnen met de juiste begeleiding in korte tijd een complete ommekeer maken. Soms zijn drie sessies al genoeg om nieuwe afspraken te maken, rust te herstellen en samenwerking weer plezierig te laten voelen.

Conclusie

Spanningen in teams zijn onvermijdelijk. De vraag is niet óf ze ontstaan, maar hoe je ermee omgaat. Door de olifant in de kamer te benoemen, respectvol feedback te geven, de onderstroom zichtbaar te maken en afspraken te borgen, kan spanning veranderen in samenwerking.

Onderzoek laat zien dat constructief omgaan met spanningen kan bijdragen aan een positievere werkcultuur en zelfs leiden tot meer productiviteit en innovatie. ArboNed toont tegelijkertijd de keerzijde: niet ingrijpen leidt vaak tot stress, langdurig verzuim en hoge kosten.

Wil je spanningen in je team bespreekbaar maken en samenwerking verbeteren? Plan een vrijblijvend gesprek over Synergizing, (Team)coaching, of Mediation.

🔗 Externe bronnen in deze blog:

·       Harvard – Preventing and Managing Team Conflict

·       ArboNed – Werkstress aanpakken voor een toekomstbestendig team